آهنگ هاي جديد كردي كرمانشاهي

سازهاي رايج و اصيل در موسيقي كردي قديمي و يا آهنگ هاي جديد كردي كرمانشاهي ني، سورنا، نايه، دهل، دف، تنبك، تنبور و كمانچه است.

به طور كلي در موسيقي ايراني ملودي هايي در قالب هفت دستگاه ماهور، شور، نوا، همايون، سه گاه، چهارگاه و پنج گاه جاي مي‌گيرند. اما غير از هفت دستگاه معروف فوق يك دستگاه مشهور ديگر وجود دارد و آن دستگاه "اصفهان" مي‌باشد. بسياري از موسيقيدانان معتقدند اين دستگاه بخشي از دستگاه شور است و بسياري ديگر بر اين باورند كه شاخه‌اي از همايون است. آوازهاي " قه تاري" كردي در همين دستگاه جاي مي‌گيرند.

در ميان هفت دستگاه فوق، دستگاه شور از ساير دستگاه‌ها وسيع‌تر و بزرگ‌تر است زيرا اگر چه در ساير دستگاه‌ها، چندين آواز ديگر جاي مي‌گيرد، اما دستگاه شور علاوه بر اين خود داراي چندين "گوشه" ديگر مي‌باشد. اين گوشه‌ها شامل ابوعطا، بيات ترك يا بيات زند، افشاري ياهه وشار، ده شتي و بيات كرد مي‌باشد.

بسياري از آوازهاي كردي مانند كابوكي، شاييك ده گري، گول نيشان گول نيشان و اكثر آوازهاي حيران در دستگاه شور جاي دارند.

شيوه‌ها و آوازها

موسيقي كردي داراي شيوه‌ها و آوازهاي مختلف است كه در زير به آنها اشاره مي‌كنيم.

بيت

بيت، يكي از مهم‌ترين مقام هاي كلاسيك كردي كه در جنگ ها، جوانمرديها و حماسه‌ها به كار برده مي‌شود و در ستايش خالق يكتا و پيامبر گفته شده كه نام ديگر آن در موسيقي كردي "بالوره" مي‌باشد. بالوره گويان، بي پرده و بي واهمه آوازشان را از هر قسم كه باشد سر مي‌دهند زيرا مي‌دانند كه كسي از آنان دلتنگ نمي‌شود. بيت خواني مبتني بر نغمه‌هاي كاملا ساده و بدون رعايت وزن و قافيه است.

اين آواز كردي بيشتر در مناطق مهاباد، مكريان و بوكان اجرا مي‌شود. سوز و مقام سوز و مقام يكي ديگر از انواع شيوه‌هاي موسيقي كردي مي‌باشد . مهم ترين ويژگي اين آواز كردي توجه به سوز درون، شكايت و زاري و چون با قدرت تمام صورت مي‌گيرد به آن سوز و مقام مي‌گويند، اين آواز در اكثر مناطق كردستان وجود دارد.