يكي ديگر از آوازهاي كردي و به اصطلاح آهنگ هاي كردي پرطرفدار«حيران» است كه بيشتر در مناطق مكريان و مهاباد رواج دارد و بدون ساز اجرا ميشود. اغلب متون اين مقام آوازي مضامين عاشقانه دارند و با سوز و گداز خوانده ميشوند و خوانندگان و شنوندگان طي آن به خداوند و پيامبران و ائمه اطهار توسل ميجويند.
«چمري»
«چمري» يكي ديگر از گونههاي آوازي موسيقي كردي است كه در عزا و در تجليل شخصي از دست رفته اجرا ميشود. كليت «چمري» با نوحهخواني فارسي قابل مقايسه است و در مناطق مختلف استانهاي كرمانشاه و ايلام كاربرد دارد. بعضي از آوازها و مقامهاي كردي مانند «سياه چمانه» و «هوره» در موسيقي كردي وجود دارند كه در داخل دستگاههاي موسيقي ايراني جاي نميگيرند و يك دستگاه خاص را ميطلبند. علت مصونيت اين آوازها از موسيقي ايراني اين است كه اين مقامها و آوازها بازمانده موسيقي غني گاتاي آيين زرتشت و هجاي اين شعر نيز در رديفهاي عروضي جاي نميگيرد و جغرافياي سخت و آغوش گرم هورامان مانند سپري از اين آوازها دفاع كرده است.
خوانندگانِ مطرحِ كرد
شهرام ناظري، كيخسرو پورناظري، مظهر خالقي، ناصر رزازي، حسن زيرك، شوان پرور، قادر عبداللهزاده، اردشير كامكار، اردوان كامكار، بيژن كامكار، حسن كامكار، پشنگ كامكار، سيدعلياصغر كردستاني، سيدخليل عالينژاد، صديق تعريف، عزيز شاهرخ، حشمتالله نژاد تنها برخي از خوانندگان كرد هستند.